Duurzaamheid: ook onze zorg

Hoe zorgen we het beste voor onze planeet en eigen leefomgeving? Daarover willen we hier niet uitgebreid inhoudelijk filosoferen. Het is immers een complexe materie, met dagelijks nieuwe inzichten en feiten. Natuurlijk wil ook BVHlokaal constructief bijdragen aan een duurzame toekomst met wat nodig en zinvol is. Zonder aarzeling, maar met gezond verstand. Zo kwam onze partij al in 2022 met een duidelijk standpunt: geen industriële windmolens en grootschalige zonnevelden. Die passen niet in een Nationaal Park!

BVHlokaal zet voor de energietransitie in op gebouw- en woningisolatie en zonnepanelen op woningen, bedrijfsgebouwen en agrarische daken. Zo is op onze website te lezen. Geothermie is overigens ook nog een optie, maar dat vergt nog verder onderzoek. Hoe kijken we er nu tegenaan? Wat zijn de actuele inzichten? Lees hier de update, opgetekend uit een gesprek met Ridge de Lange uit Overberg, één van de zes gemeenteraadsleden voor BVHlokaal.

Sterk

Ridge ziet dat we ons standpunt tegen windmolens inmiddels nog beter kunnen onderbouwen. “Het geloof in windmolens als alternatieve, duurzame energiebron op land neemt af. De nadelige gevolgen voor gezondheid, leefomgeving, natuur – vooral vogels- worden gelukkig steeds beter en openlijk onderkend. Maar de stap van ideologie naar werkelijkheid blijkt groot. Helaas blijft een aantal voorstanders van windmolens hangen in hun oorspronkelijke, maar inmiddels achterhaalde ideeën. Bovendien zijn de aanhangers van windmolens bewoners die er per definitie geen last van krijgen, omdat zij niet in de buurt van geplande locaties wonen.”

Mensen, dieren, landschap

De bewijzen en rapporten stapelen zich op dat windmolens slecht zijn voor mensen, dieren en voor welbevinden over het landschap, de horizon. Ridge: “Ook het RIVM bevestigt dat mensen gezondheidsklachten kunnen krijgen als ze nabij windmolens wonen. Door de (ultrasone) geluiden slapen ze slecht. Die geven ook stress gedurende de dag. Net als de slagschaduw wanneer de zon op de wieken staat. Een derde van het Gronings dorpje Meeden bezoekt de huisarts vanwege klachten windturbines, zo las ik in het Algemeen Dagblad.”

Ridge vervolgt: “Windmolens verstoren ook het gedrag en welbevinden van trekvolgels en broedvogels. Dat het bovendien niet prettig is om een horizon vol windmolens te zien … Tja. Dat is evident.”

Grondwet

Naast de steeds breder onderkende nadelen van windmolens hoopt Ridge dat artikel 22 van onze grondwet helpt de discussie over windmolens te beslechten. “Onze overheid is grondwettelijk verplicht maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Nu we weten dat windmolens nadelige effecten hebben op de gezondheid en het welbevinden van mensen, lijkt me dat beleidsbepalend. Voorstanders van windmolens erkennen de nadelige gevolgen van windmolens niet – zij wonen ook niet in de nabijheid van windmolens – maar zolang er geen onomstotelijk bewijs is dient het voorzorgsprincipe gehanteerd te worden. Dit principe wordt bijvoorbeeld ook aangehaald bij de industrie die PFAS voortbrengt.”

Geen windmolens

Na de verkiezingen in 2022 zijn raadsbrede afspraken gemaakt, vervat in het verbeterprogramma met de titel ‘Groen en Duurzaam Doen!’. Daarin ligt onder andere vast dat er in deze raadsperiode in onze gemeente GEEN windmolens komen. Dat was één van de speerpunten in het verkiezingsprogramma van BVHlokaal. Voorlopig zijn we dus beschermd. De vraag is of deze mooie GUH-afspraken stand houden in de landelijke en provinciale klimaatpolitiek. Voortschrijdende inzichten lijken daarin maar traag door te sijpelen.

Ridge begrijpt niet waarom de provincie druk blijft uitoefenen op onze gemeente om toch nabij Overberg windmolens te plaatsen. “De energiedoelen voor 2030 zijn landelijk al ruim gehaald. Extra inspanningen voor de afzonderlijke gemeenten zijn niet noodzakelijk. Tel daarbij op dat het elektrisch net overvol is; die netcongestie is zeker niet voor 2040 opgelost. Er is dus ook geen ruimte meer is om elektriciteit toe te voegen. Overigens ligt Overberg en omstreken in een windluw gebied, waardoor het rendement van de windmolens onder de 20% blijft. Windmolens draaien op subsidie!” Zo is er slechts een windpark op zee dat zonder subsidie draait. (Vattenval)

RES

In de Regionale Energiestrategie voor de regio Utrecht (RES U16) is ondanks nieuwe wetenschappelijke inzichten plaatsing van windmolens voorzien in de buurt van Overberg, langs de A12. Ons college heeft de Provincie laten weten dat niet te kunnen uitvoeren vanwege de raadsbrede afspraken. Hopelijk is GroenLinks gedeputeerde, Huib van Essen, inmiddels ook toe aan een transitie in het denken over windmolens. Ridge: “Onlangs besloot een Franse rechter tot sluiting van een windmolenpark, omdat te veel vogels er de dood in vonden. Is dat geen duidelijk signaal?”

Afstandsnorm

Landen om ons heen baseren besluiten over de plaatsing van windmolens onder andere op basis van de afstand tot bewoning. Die afstand zou idealiter 10 keer de tophoogte van de molen moeten zijn. Dat is de enige objectieve, handhaafbare norm. Dan zou er in drukbevolkt Nederland geen plaats zijn voor windmolens. Hier hanteren we een veel soepeler, rekbare theoretische geluidsnorm, vastgesteld door de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA). Dat is dé branchevereniging van de windsector. Geen objectieve onafhankelijke partij dus.

Zonnevelden

In lijn met de raadsbrede afspraken heeft het college van de Utrechtse Heuvelrug recent zonnevelden gegund in Overberg en Amerongen.

BVHlokaal belooft alert en kritisch te blijven op dit dossier.